چکیده:
با وجودی که طی چند سال گذشته در مورد گرایش های موسیقیایی جوانان ایرانی مطالعاتی انجام شده اما موسیقی زیرزمینی کمتر موضوع پژوهش قرار گرفته است. مقاله حاضر به بررسی مضامین مستتر در شعر موسیقی های زیرزمینی پرداخته است. در این راستا11 مورد از این شعرها که در زمان نگارش مقاله از شهرت بیشتری برخوردار بودند انتخاب و با استفاده از روش تحلیل محتوای کمی و کیفی، مضامین و دلالت های جامعه-شناختی آنها شناسایی شده است. یافته های به دست آمده حاکی از آن است که شعرهای موسیقی های زیرزمینی دارای سوگیری انتقادی به شرایط فرهنگی ـ اجتماعی جامعه ایران هستند و این ظرفیت را دارند تا با مباحث مطرح درعرصه عمومی ارتباط پیدا کنند.
خلاصه ماشینی:
"مضامین اجتماعی ترانهها ردیف مضامین فراوانی درصد نسبت به مضامین اجتماعی تعداد=157 درصد نسبت به کل مضامین تعداد=510 1 فقدان امکانات کافی برای رشد جوانان، اتلاف سرمایة فکری و وجودی جوانان 38 25 5/7 2 نابرابری، تبعیض و پارتیبازی 31 20 07/6 3 رواج انحراف و بیهنجاری 20 73/12 92/3 4 توصیه به هوشیاری زنان در برابر سوءاستفاده از آنان 15 55/9 94/2 5 تعهد جوانان به هویت ملی 15 55/9 94/2 6 گرایش جوانان به مهاجرت 12 37/8 37/2 7 ضرورت توجه به افراد آسیبپذیر، معلول و دختران جوان 10 36/6 96/1 8 ضعیف بودن امنیت اجتماعی 8 09/5 56/1 9 رواج نارضایتی اجتماعی 6 82/3 17/1 10 نیاز به توجه جنس مخالف 2 27/1 4/0 جمع 157 100 78/30 همانطور که در جدول 1 ملاحظه میشود بیشتر مضامین به اظهارنظر انتقادی در مورد مسائل و معضلات اجتماعی چون عدم امکان رشد جوانان، نابرابری و تبعیض، افزایش میزان انحرافهای اجتماعی و عدم امنیت اجتماعی اشاره دارد.
مضامین مذهبی ترانهها ردیف مضامین فراوانی درصد نسبت به مضامین مذهبی تعداد=83 درصد نسبت به کل مضامین تعداد=510 1 بیاعتمادی به دینداران متظاهر: رواج انحراف جنسی و ریاکاری در میان آنها، استفادة ابزاری از دین 35 6/53 6/8 2 استفاده از دین برای تحملپذیر کردن مشکلات اجتماعی برای مردم 13 66/15 54/2 3 برآورده نشدن انتظار جوانان از دین 13 15 2 4 نیاز به ارتباط با یک مبدأ معنوی 9 84/10 76/1 5 نقش دینداران متظاهر در رواج فساد و نابودی نسل جوان 3 61/3 58/0 جمع 83 100 3/16 مضامین موجود در جدول 3 به انتقاد از شیوة رایج تربیت دینی و رفتار مبلغان دین مربوط است."