چکیده:
«املا» یا «هجی کردن» به عنوان یکی از مهارتهای نوشتاری در دوه ی ابتدایی از اهمیت بسزایی برخودار است و پایه و اساسی برای یادگیری نوشتن دانشآموزان به شمار می رود. آشنایی آموزگاران با موانع و مشکلات تحقق اهداف آموزشی در درس املا میتواند آنها را در جهت برطرف نمودن معضلات این درس یاری نماید. عوامل متعددی سبب اختلال در آموزش نوشتن به ویژه درس املا میگردد و این درس را با مشکلی به نام «غلط نویسی» یا «نادرست نویسی» مواجه میسازد. نادرست نویسی در درس املا از دیدگاههای مختلفی قابل بررسی است. یکی از این دیدگاهها، دیدگاه زبان شناسی است. از این نظر، گاه ویژگیها و اشکالات موجود در نظام نوشتاری زبان فارسی نقش عمده ای در افت تحصیلی فراگیران در درس املا دارد. در این مقاله سعی بر این است تا ضمن بررسی نشانهها (حروف) و صداها (واج ها) و ارتباط بین آن ها در خط فارسی از دیدگاه زبان شناسی به تشریح موانع یادگیری آن بپردازد.
خلاصه ماشینی:
"یکی از عوامل مهمیکه موجب ضعف و ناتوانی دانشآموزان در درس املا میشود ویژگیهای موجود در نظام نوشتاری زبان فارسی است.
تفاوت میان شکل نوشتاری حروف و واج ها در زبان فارسی مشکلات زیادی را برای دانش آموزان به خصوص پایه اول ابتدایی در درس املا ایجاد می کند.
الف) در نظام نوشتاری زبان فارسی تعدادی از حروف هستندکه فقط یک صدا دارند و بین حرف و واج رابطهی یک به یک برقرار است.
این عدم هماهنگی بین حرف و واج در نظام نوشتاری زبان فارسی موجب بروز مشکلاتی برای دانش آموزان در یادگیری خواندن و نوشتن می شود.
این خصوصیت حرف و واج در نظام نوشتاری زبان فارسی حائز اهمیت است چون بسیاری از مشکلات درس املا را به خود اختصاص می دهد.
از نظر آنان برخی از حروف بسته به جایشان، یعنی در آغاز، میان و یا پایان واژه به صورتهای گوناگون نوشته میشوند مانند شکلهای مختلف حرف عین (عـ ، ـعـ ، ـع و ع) برای نوشتن این حروف هیچ شکلی را نمی توان به جای یکدیگر در غیر جایگاهشان در واژه به کار گرفت زیرا گزینش و به کار گیری نادرست شکلهای مختلف یک حرف در غیر جایگاه ویژهی خود در زبان فارسی مغایر با رسم الخط معیار بوده و غلط به حساب میآید.
پیچیدگیهای خط و زبان فارسی را که به عنوان نقایص و اشکالات نظام نوشتاری زبان فارسی برشمردیم یکی از عواملی است که میتواند مشکل نادرست نویسی یا غلط نویسی را برای دانشآموزان ایجاد نماید."