چکیده:
شناخت خلقها و تمییز محمود و پسندیده از مذموم و زشت آنها و آراسته شدن
ی به اخلاق پسندیده و نیکو و زائل ساختن اخلاق تاپسند از نظر آمیرمومتان در
اخلاق در نهجالبلاشه راس دانشها قرار دارد. اخلاق نیکو در نظر آن حضرت. بهمتزلة برترین همنشین
و بالاترین برای آنسان است. یکی از این خلقها, صلقرحم است که از شعب
و ۳ فضیلت عدالت است. صله رحم آن است که انسان خویشان خود را در خیرات دنیوی
شرکت دهد. خداوند صله رحم را به منظور کثرت عدد خویشاوندان واجب گردانید.
عیبپوشی که از شعب تنصیحت است از اشرف کارهای کریم محسوب شده است و
وب آن را حدی نیست. صبر بر مکروه و صبوری در راه حق بهمنزلة سر برای ایمان
است. کاری شجاعانه بلکه خود شجاعت است. امانت در اصطلاح مفسران,
تکلیفی است که خدای تعالی از عبادات و طاعات برای خلق تعیین کرده است. در
روابات به ادای امانت تا کید بسیار شدهاست. رازپوشی از افعال پسندیدهای است که
موجب پیروزی آنسان در کارها است. قناعت ملکهای است برای نفس که موجپ
میشود انسان به قدر حاجت و ضرورت از مال اکتفا کند. قناعت مالی است که تمام
نمیشود. زهد ترگ مال و جاه و جمیع حظوظ نقس از دنیاست. زهد در دنیا موجب
میشود تا خداوند. انسان را بر یوب دنیا بینا کند. تقوی, دوری از عقوبت خداوند به
واسطة طاعت اوست. هیچچیز عزیزتر از تقوی نیست. تقوی. اولیای خدا را از محارم
بازمیدارد و دوای قلبها و موجب طهارت نفوس و پناهگاهی محکم و باعت نزول
برکات است. عفو از ظالم و شکر خدا و متهم کردن نفس خود و ترسیدن از اعمال
خود از علائم متقین است. پرهپزکاران نیازهایشان سبک و نفوسشان عفیف است.
چشمپوشی از حرام خدا و طالب علم ناف بودن و وقور بودن در حوادث و راستی در گفتار و میانهروی در پوشش و تواضع در مشی از علائم پرهیزگاران است. عرّتنفس
حالتی است یرای انسان که مانع مغلوب شدن اوست. عرت حقیقی برای خدا و رسول
و مومنین است و عزت فیرحقیقی غرور و ذلت است.
Knowing different temperaments and distinguishing praiseworthy qualities from blameworthy ones ، assuming good moral qualities and eliminating vices are the peak of knowledge according to Imam Ali. Commendable moral qualities in his view are the best companion for human being. One of these qualities is associating with the next of kin which is considered as a branch of the virtue of probity. Regard of kinship requires that man shares his material or worldly bounties with his relatives. Overlooking other people s faults important social systems mainly relevant to government and governor while
stating the philosophy and arguments behind them. So if individuals including people and officials ponder the rationality behind laws and instructions، they would have better performance. b) Important ethical questions and issues as well as the explanation of the moral behaviors of human being play a big role in the formation of political identity. Referring to the Sermon of Hammam which explains the moral behaviors of a Muslim، and linking it to sermon 198 which explains the behavioral qualities of the hypocrite ، the
second part of the article deals with the role of the moral behaviors of the faithful and the hypocrite in forming their political identity.
خلاصه ماشینی:
"VK} طرح مسئله نفش و جایگاه علم اخلاق در رساندن انسان به کمال و سعادت دنیوی و اخروینیست؟ رابطه شناخت فضائل و رذائل اخلاقی در عمل به فضائل و اجتناب از رذائلچگونه است؟ از امیر مؤمنان علیه السلام به عنوان باب مدینۀ علم رسول خدا صلی الله علیه و اله و سلم چگونه میتوانالگوی مکارم اخلاقی گرفت؟ نقش نهج البلاغه در معرفی و بیان فضائل و رذایل اخلاقی چیست؟ تعریف فضائلی از قبیل:صلۀ رحم،کتمان سر،صبر،امانت داری و ادایامانت،قناعت،زهد،تقوی و عزت نفس چیست؟و از دیدگاه امیر مؤمنان چهتأثیری در سعادت انسان دارد؟ اهمیت و ضروت علم اخلاق انسان مرکب از روح و بدن است.
خود آن حضرت نیز هدف مبعوث شدنش از طرف خدای تعالی را در به تمام رساندن مکارم اخلاق،منحصر کرده و میفرماید: انما بعثت لأتمم مکارم الاخلاق؛(کنز العمال،5217) از باب مدینه علم رسول خدا صلی الله علیه و اله و سلم.
حضرت امیر مؤمنان علیه السلام در باب سبب وجوب صلهرحم فرمود: [فرض الله]صلة الرحم منماة للعدد؛ خداوند صلهرحم را برای کثرت نفرات واجب گردانید(نهج البلاغه،حکمت 252).
سه دیگر،مالی که نزد وی بنهی یا سری که باوی بگویی که فرمود: فلیؤد الذی أئتمن امانته(البقره،284؛کشف الاسرار،ج 2،ص 561،به نقل ازسجادی،دکتر سید جعفر،فرهنگ اصطلاحات عرفانی،ص 121) امیر مؤمنان در نامهاش به مالک اشتر میفرماید: و إن عقدت بینک و بین عدو لک عقدة أو ألبسته منک ذمة،فحطعهدک بالوفاء،و ارع ذمتک بالامانة،و اجعل نفسک جنة دون ماأعطیت؛ اگر با دشمن خود پیمانی بستی یا به او جامۀ زنهار و امان پوشاندیبه پیمان خویش وفا کن و با امانت پیمانت را رعایت نما و خودرا سپر زنهاری که دادهای گردان(نهج البلاغه،نامه 53)."