چکیده:
پژوهش حاضر نیز به دنبال بررسی کارکرد و نقش دین در عرصه های مختلف جامعه از دیدگاه ابن سینا بوده است. از آن جا که نوع نگاه و تبیین و تفسیر اندیشمندان و جامعه شناسان به دین و جامعه مختلف است، در ابتدا لازم شد به تعریف دین و جامعه و رابطه ی میان آن دو از دیدگاه ابن سینا پرداخته شود و سپس کارکردهای دین در درون جامعه از دیدگاه ایشان بیان گردد. حاصل بحث چنین شد که ابن سینا وجود دین را امر قدسی از جانب خدا دانسته، با بیان کارکردهای مختلف، آن را برای حفظ حیات و پیش رفت جامعه و سعادت اخروی لازم و ضروری می داند.
خلاصه ماشینی:
"پس ابن سینا برای ضرورت دین و نبوت، چهار قاعده را بیان میکند: قاعدهی اول: انسان در زندگی به سایر همنوعان خود نیازمند است و بالطبع اجتماعی و مدنی است؛ قاعدهی دوم: اجتماع مردم مبتنی بر داد و ستد و عدالت است، که قانون و شرع حافظ آن عدالت است؛ قاعدهی سوم: شرع باید واضع و شارعی داشته باشد، که به خاطر مجهز بودن او به معجزات، مقبول همگان باشد؛ قاعدهی چهارم: برای جلوگیری از مخالفت با شرع، ثواب و عقاب اخروی لازم و واجب است و باید به آن ثوابدهنده و عقابدهنده شناخت پیدا کرد و همچنین باید با نماز و روزه و عبادات دیگر، یاد او را همیشه در خاطر نگه داشت (2، ص: 443).
5. نتیجهگیری ابن سینا ضرورت وجود دین را بر اساس نیاز انسان به قانون عادلانه تبیین کرده و معتقد است که چون انسانها به تنهایی نمیتوانند تمام کارهای خود را انجام دهند، نیاز به تقسیم کار میان آنهاست و بر اثر تقسیم کار، همکاری و داد و ستد و معامله میان افراد جامعه به وجود میآید و برای این داد و ستد باید قوانینی وضع بشود تا عدالت ایجاد شود و چون ممکن است هر کس نفع خود را مقتضای عدالت بداند، لذا باید قانونگذار صالحی وجود داشته باشد تا قوانین را از منبع وحی دریافت کند و در جامعه پیاده کند."