چکیده:
تحلیل صدوری و متنی روایات تفسیری پیامبر اکرم(ص)، موضوعی پویا واز جهت ضرورت، دربین موضوعات، علوم قرآنی و حدیث و نیز تفسیر قرآن،، شاخص ترین است. در این تحقیق سعی شده، روایات تفسیری پیامبر(ص) با رویکردی جدید، واز جهاتی چون: تحلیل و بررسی صدوری این روایات بر اساس معیارهای موجود، بررسی فقه الحدیثی این روایات وشناخت کمی و کیفی ونیز توجه به نقش وجایگاه آنها در تفسیر و نقد وتحلیل روشهای تعامل مفسران فریقین وتوجه به جهات افتراق و اشتراک هر یک از آنها، در برخورد با این روایات تفسیری، مورد پردازش قرار گیرد. لذا در این راستا به معیارهای مهمی دست یافتیم که ما را در شناخت بیشتر روشهای تعامل مفسران رهنمون مینماید. علاوه بر معیار، پرهیزمفسران از پیش داوری در تعامل با روایات تفسیری نبوی؛ که بدان اشاره و پرداخته شده، به برخی معیارهای مهم دیگری چون: استناد در روایات تفسیری، تحلیل صدوری ومتنی روایات تفسیری پیامبر، پرهیز از اسراییلیات، نیزدر این تحقیق پردازش شده است.
خلاصه ماشینی:
"امام فخر در مورد هر دو روایت موضع گیری کرده و پاسخ خود را به این صورت، بیان میکند (و الجواب: من وجوه أحدها: أن ما ذکرتم أخبار آحاد فلا تعارض القرآن و ثانیها: لعل العمرة ما کانت واجبة عند ما ذکر الرسول علیه الصلاة و السلام تلک الأحادیث، ثم نزل بعدها قوله: و أتموا الحج و العمرة لله و هذا هو الأقرب، لأن هذه الآیة إنما نزلت فی السنة السابعة من الهجرة و ثالثها: أن قصة الأعرابی مشتملة علی ذکر الحج و لیس فیها بیان تفصیل الحج، و قد بینا أن العمرة حج لأنها هی الحج الأصغر، فلا تکون هی منافیة لوجوب العمرة، و أما حدیث محمد بن المنکدر فقالوا: روایة حجاج بن أرطاة و هو ضعیف) ایشان در پاسخ میگوید: اولا اینکه این اخبار هر چند واحد هم باشد اما تعارضی با قران نداردثانیا: شاید آنطور که از روایت بر میآید حج عمره واجب نبوده که بعدا واجب گردیده است.
همچنین مفسر بزرگ اهل سنت که امام مکتب اعتزال نیز میباشد یعنی، زمخشری در برخورد با روایات تفسیری پیامبر، پس از طرح مباحث مهمی چون بحث لغت و قرائت و نیز پرداختن به مباحث صرفی ونحوی کلمات و نیز مباحث بلاغی وذکر نظرات مفسرین مختلف در تفسیر الفاظ، به مبحث روایات تفسیری پرداخته و ضمن آوردن روایات نبوی، این روایت را مورد تحلیل سندی و متنی قرار داده و با توجه به تسلط ایشان در حوزه علم الحدیث و واقف بودن ایشان به علوم حدیثی از جمله علم رجال طرق روایتی مختلفی را برای روایت مذکور میآورد وآنهارا مورد نقد و بررسی قرار داده و در صورت ضعیف بودن روایتی چه از جهت متنی و چه از جهت سندی به دلایل ضعف آنها میپردازد."