چکیده:
یکی از ارکان اساسی توسعه در هر جامعهای، موفقیت در تحصیل علم و آموزش در
زمینههای تخصصی گوناگون و ایجاد فرصتهای یکسان برای دستیابی همه افراد جامعه به
سرمایه ،« فرهنگی » این منابع میباشد. لذا کوشش شده است تا تاثیر سه عامل: سرمایه
خانوادة داوطلب، بر موفقیت در کنکور سراسری، مورد « اقتصادی » و سرمایه « اجتماعی »
بررسی قرارگیرد.
هدف تحقیق، تعیین میزان نقش سرمایههای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی موجود در
خانوادههای پذیرفتهشدگان بر موفقیت فرزندانشان در کنکور سراسری است. روش تحقیق
بصورت پیمایشی و با تکنیک پرسشنامهای انجام شده است که از نتایج بدست آمده میتوان
ادعا نمود که افزایش سرمایه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی در داوطلبان متقاضی ورود به
دانشگاهها، موجب افزایش میزان موفقیت آنان میباشد. جامعه آماری از بین پذیرفتهشدگان
رشته برق دانشکده فنی دانشگاه تهران و آموزشکده کامپیوتر سازمان سنجش آموزش کشور
در سال 1388 میباشد. در این پژوهش سه فرضیه و یک سوال مطرح است فرضیه اصلی
پژوهش این است که آیا بین سرمایههای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خانواده با موفقیت در
کنکور همبستگی معنیداری وجود دارد؟ نتیجه به دست آمده این است که همبستگی در
سرمایههای فرهنگی و اجتماعی نسبتا ضعیف و در سرمایههای اقتصادی متوسط میباشد.
نتایج پژوهش نشان میدهد داوطلبانی که از خانوادههای دارای سرمایههای فرهنگی،
اجتماعی و اقتصادی بالاتری برخوردارند در کنکور موفقتر میباشند. به دیگر سخن هرچه
سرمایه فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی بیشتر باشد موفقیت در کنکور بیشتر میباشد.
خلاصه ماشینی:
الف ) چه عواملي در موفقيت پذيرفته شدگان مؤثر بوده است ؟ ب) عوامل فردي ، خانوادگي و اجتماعي در موفقيت پذيرفته شدگان کدامند؟ ج) عوامل آموزشي دوره دبيرستان (کلاس کنکور، آموزشگاه ، تلويزيون ) در موفقيت داوطلبان مؤثرند؟ د) آيا متغيرهاي فردي در موفقيت تحصيلي مؤثرند؟ به طور خلاصه ، سئوال اصلي تحقيق حاضر را ميتوان چنين عنوان نمود که مجموعه متغيرهايي که بر موفقيت داوطلبان اثرگذار ميباشند در چهارچوب سه سرمايه فرهنگي ، اجتماعي و اقتصادي ميباشند، حال چنين بيان ميکنيم : سرمايه هاي سه گانۀ چه تأثيري بر ميزان موفقيت داوطلبان براي ورود به دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالي دارند.
- تحقيق انجام گرفته در سال ١٣٨٢ در مورد بررسي پيشينه اجتماعي متقاضيان ورود به آموزش عالي نشان داده که پيشينه خانوادگي در پيشرفت تحصيلي داشته و نتايج نشان داده ميزان تحصيلات ، نوع شغل والدين و تعداد اعضاي خانواده و طبقه اجتماعي در پذيرش آنان تأثير دارد (دهنوي ١٣٨٢).
هدف تحقيقات کاربردي توسعه دانش کاربردي در يک زمينه خاص است و از آنجا که تحقيق مذکور براي شناخت بيشتر تأثير سرمايه اجتماعي ، اقتصادي و فرهنگي خانواده و ارتباط آن با موفقيت تحصيلي پذيرفته شدگان رشته هاي ممتاز دانشگاه مورد بررسي قرار ميگيرد و نتايج به دست آمده از آن ميتواند براي سياستگذاران و برنامه ريزان حوزة آموزشي و پرورشي کشور مورد استفاده قرار گيرد.
Cultural and educational careers, The dynamics of social reproduction, American sociological review, Vo: 62, No: 4.
Cultural reproduction and social reproduction in: Power and ideology in education, edited by Karbel, Jerome etal, Newyork, Oxford university press.