چکیده:
در سالهای اخیر مطالعات فراوانی توسط پژوهشگران و سیاستگذاران علمی کشورها در رابطه با همکاریهای علمی پژوهشی صورت گرفته و اهمیت و مزایای این همکاریها و همچنین جنبههای گوناگون آن بهشدت مورد توجه قرار گرفته است. هدف از این پژوهش بررسی میزان همکاریهای علمی پژوهشگران ایرانی و پژوهشگران هشت کشور صنعتی جهان در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس طی سالهای 2011-1998 است. پژوهش حاضر، پژوهشی پیمایشیـتوصیفی است و از روش علمسنجی برای انجام این پژوهش استفاده شده و وضعیت تولید علم ایران و کشورهای گروه هشت و نیز مشارکت علمی آنها در تولید مدارک و مقالات علمی مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته است. یافتهها نشان میدهد که در سالهای مورد بررسی، همکاریهای علمی ایران و کشورهای گروه هشت روند رو به رشدی را طی کرده و از سال 2004 به بعد رشدی سالانه 26 درصدی داشته است. همچنین دانشگاههای تهران، صنعتی شریف و دانشگاه علوم پزشکی تهران بهعنوان پرکارترین مراکز و موسسات ایرانی در همکاری علمی بینالمللی با این هشت کشور به حساب آورده میشوند و پژوهشگران حوزههای مهندسی، پزشکی، فیزیک و اخترشناسی بیشترین میزان تولیدات علمی مشترک را به چاپ رساندهاند. بخش قابلتوجهی از این مدارک به زبان انگلیسی بوده و بیش از 92 درصد از آنها به شکل مقاله مجله و یا مقاله کنفرانس تولید شده است.
The aim of this article is to study the scientific and research cooperation between Iranian researchers and their counterparts in the major industrialized countries (G8) in the framework of Scopus database during the period of 1998-2011. The status of science production in Iran and countries of the G8 will be assessed and analyzed.
The findings prove that during the target period, scientific cooperation between Iran and G8 countries has intensified. Tehran University, Sharif University and Tehran University of Medical Science are among the most engaged centers in scientific cooperation with these eight countries. Researchers in the fields of engineering, medicine, physics and astronomy have produced most of the articles. Most of these scientific production has been presented, in English language, to a conference or published in a journal.
خلاصه ماشینی:
"نتایج به دست آمده از پژوهش آنها نشان میدهد که همکاری علمی میان ایران و این کشورها طی 34 سال مورد بررسی از رشد قابل توجهی برخوردار بوده و بیشترین تألیفات در حوزه شیمی به چاپ رسیده است.
جامعه پژوهش را آن دسته از مدارک و مقالات علمی موجود در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس تشکیل میدهند که حداقل دو پژوهشگر،که یکی از آنها دارای وابستگی سازمانی به یکی از مراکز و مؤسسات علمی خارج کشور بوده و دیگری متعلق به یکی از هشت کشور صنعتی جهان باشد،در تهیه و تولید آن نقش داشته باشند،به منظور استخراج دادهها از پایگاه اسکوپوس،با محدود کردن زمان انتشار به سالهای 2011-1998،در قسمت جستجو با تعیین دو ناحیه برای انتخاب دو کشور و تعریف وابستگی سازمانی برای آن دو و استفاده از عملگر AND میان آنها، همکاریهای مشترک میان کشورها بازیابی و به منظور گردآوری دادهها و پاسخگویی به پرسشهای پژوهش،تعدادی از نتایج از قبیل وابستگی سازمانی نویسندگان،زبان و سال انتشار مدارک علمی و نیز حوزههای موضوعی از پایگاه اسکوپوس استخراج شدند.
در رابطه با همکاران اصلی کشورهای گروه هشت نیز باید بیان داشت که تأثیر زبان،فرهنگ و دین مشترک،تاریخچه،همجواری و حتی استعمارگری در همکاریهای علمی آنها قابل مشاهده بوده است؛به طوری که کشورهای تجزیه شده از شوروی سابق(روسیه)،از همکاران اصلی این کشور در تهیه و تولید مدارک علمی مشترک بودهاند.
نتایج به دست آمده از این پژوهش در رابطه با حوزههای موضوعی مشترک میان پژوهشگران ایرانی و پژوهشگران هشت کشور صنعتی جهان نشان داد که بخش قابل توجهی از آنها در حوزه علوم (Science) منتشر شده و سهم حوزههای علوم اجتماعی،علوم انسانی و هنر در این بین،بسیار ناچیز بوده است."