چکیده:
رویکرد معنی شناسی شناختی که مبنای درک پدیده های مختلف زبانی و غیرزبانی را «شناخت» انسان میداند، از طریق ابزارهای متعددی از جمله شکل گیری طرح واره های تصوری در ذهن، به توجیه چگونگی درک مقولاتی زبانی نظیر «هم معنائی» میپردازد. در مقاله حاضر با بررسی جایگزینی معنایی که روند آن از سمت مفاهیم انتزاعی به سمت مفاهیم ملموس و عینی است، به ارزیابی نقش طرحواره های تصوری در ایجاد «هم معنائی بافتی» در سطح افعال زبان فارسی پرداخته شده است. نتایج به دست آمده نشان میدهد که تشابه طرح واره های تصوری افعال، عامل اصلی بروز هم معنائی در آنهاست. افزون بر این، نزدیکی مفاهیم واژه ها، سبب هم معنی شدن و جایگزینی آنها به جای یکدیگر میشود و «شناخت» انسان است که نزدیکی مفاهیم را تشخیص میدهد. یقینا پیامد چنین پدیده ای هرگز هم معنائی مطلق نخواهد بود.
Cognitive semantic approach، which deals with the "cognition" of human being، tries to explain the way of human understanding by means of different tools، such as image schema. In this way، there is an explanation for synonymy. The purpose of writing this paper is to show the reasonability of semantic substitution of Persian verbs in context.
خلاصه ماشینی:
رویکردی شناختی به مسئلۀ هم معنائی بافتی در سطح افعال زبان فارسی (ص ١٢٥ - ١١٥) راحله گندمکار دانشجوی دکتری زبان شناسی همگانی دانشگاه بوعلی همدان ١ تاریخ دریافت مقاله : ٨٨/١١/٣ تاریخ پذیرش قطعی : ٩٠/٠٤/٢٢ چکیده رویکرد معنی شناسی شناختی که مبنای درک پدیده های مختلـف زبـانی و غیرزبـانی را «شـناخت »انسان میداند، از طریق ابزارهای متعددی از جمله شکل گیری طرح واره های تصـوری در ذهـن ، بـه توجیه چگونگی درک مقولاتی زبـانی نظیـر «هـم معنـائی » میپـردازد.
در مقالـة حاضـر بـا بررسـی جایگزینی معنایی که روند آن از سمت مفاهیم انتزاعی به سمت مفاهیم ملموس و عینی اسـت ، بـه ارزیابی نقش طرحواره های تصوری در ایجاد «هم معنائی بافتی » در سطح افعال زبان فارسی پرداخته شده است .
آنچه در نوشتة حاضر کانون توجـه قرار گرفته است ، شناسایی نقش این طرح واره ها و میزان اهمیت آنها در شکل گیری پدیـدٔە هم معنایی بافتی در سطح افعال بکاررفته در ساختهای زبانی سخنگویان فارسی زبان اسـت .
در بخش پنج ، به ارزیابی چگونگی رابطة میان فرآیند جایگزینی معنایی و طرح واره های تصوری میپردازیم و درنهایـت ، نقـش شـناخت در ایـن جایگزینیها مورد توجه قرار خواهد گرفت تا از طریق مجموعه مباحث مطرح شده بتـوانیم توجیهی شناختی برای چگونگی شکل گیری این رابطة مفهومی بدست دهیم .
بـر مبنای این رویکرد، چگونگی جایگزینی واژه ها در بافت و هم معنی شدن آنها را میتـوان بـه همین طرح واره های تصوری نسبت داد.