چکیده:
امروزه در فرآیند قانونی درمان، نگرانی شدیدی پیرامون کنش متقابل حقوق و پزشکی وجود دارد. اگر پزشک را مطلقا ضامن بدانیم ،از یک سو باب طبابت بسته شده و پزشکان را در ارائه خدمات دچار بن بست قانونی میکند و از سوی دیگر باعث ایجاد چالشهایی در علم پزشکی می شود . هدف تحقیق پیش رو این است که ضمن تبیین جایگاه حقوقی نهاد ابراء با تکیه بر سوالاتی از قبیل: (آیا با در نظر گرفتن این که شارع پزشک را به عنوان یک فرد محسن و امین مردم میداند، در صورتی که پزشک از بیمار رضایت نامه دریافت و با بهره گیری از دانش زمان اقدام به معالجه بیمار مینماید و از عمل وی خساراتی به بار میآید ضامن است ؟! اگر بیمار، پزشک را از خسارات احتمالی، ابراء نماید، ضمان پزشک بری می شود؟! به بررسی نظرات فقهای عظام و مواد قانونی مربوط به ابراء پرداخته تا بتواند با انتخابی منطقی و سازگار با نیازهای جامعه و با در نظرگرفتن حقوق بیمار و پزشک و عدالت پزشکی ـ قانونی، گام موثری را جهت حل معضل پیش روی جامعه پزشکی بردارد.
In the legal process of treatment، there is concern about the interaction of law and medicine. The purpose of this study is to clarify the status of legal entity liberation before relying on questions such as: (a physician with regard to the founder as a person knows beneficent and honest people، the physician of the patient's satisfaction receiving and using the knowledge to treat the sick and the damage he caused to the time the guarantee is if the patient's medical damages، the acquit from obligation، seductive physician will go?)، Methods relating to the liberation is to be reasonable and consistent with community needs and with regard to patient and physician rights and justice، forensic medicine، effective steps should be taken to solve the dilemma facing the medical community.
خلاصه ماشینی:
"حضرت امام خمینی (ره) در این مساله با نظر مشهور موافق است و پس از ضامن دانستن طبیب، در صورت کوتاهی در عمل و یا معالجه بدون اذن در خصوص ابراء می فرماید:« ظاهرا برای پزشک و دامپزشک و مانند آنها با ابرای قبل از درمان برائت حاصل می گردد، اگر خود بیمار بالغ و عاقل باشد و درمان او به کشتن نینجامد ابرای خود آن بیمار لازم است و اگر به قتل او بینجامد ابرای ولی او لازم است؛ همچنین در مورد افراد قاصر مانند کودک و دیوانه ابرای ولی لازم است.
بدین نحو که مریض به طبیب میگوید که مرا در ازاء فلان مبلغ مداوا کن و در ضمن آن شرط میگردد که پزشک ضامن خسارت ناشی از آن نمیباشد و به عبارت دیگر، برای اسقاط حقی ، ثبوت قطعی آن لازم نیست؛ بلکه همین اندازه که زمینههای ثبوت فراهم گردد، میتوان آن را ساقط کرد و در مورد مداوای بیمار، نیز زمینههای ثبوت حق حاصل است، هر چند قبل از اقدام به مداوا باشد.
8- ابراء پزشک درحقوق موضوعه 8-1- بررسی مواد مربوط به شرط عدم مسئوولیت یا شرط برائت از سیاق ماده 59 قانون مجازات اسلامی بر میآید که رضایت بیمار تنها رافع مسؤولیت کیفری پزشک است و برای رفع مسؤولیت مدنی، میبایست قبل از شروع به معالجه از بیمار یا ولی او برائت حاصل شود."