چکیده:
سازها وسایلی هستند که فرهنگ و ارتباط فرهنگی مردمان یک سـرزمین را نشان میدهند و به شناخت اعتقادات ، باورها، آیین هـا، نهادهـا و اسـطوره هـای یک فرهنگ نیز کمـک شـایانی مـیکننـد. دمـام ، سـازی بوشـهری و از جملـه سازهای اولیه این دیار است . این ساز معمولا با سـازهایی چـون بـوق و سـنج نواخته میشود و اغلب در مناسبت های مختلف مورد اسـتفاده قـرار مـیگیـرد. دمام ، ساز پوستی دو رویه است کـه صـدای آن را مـیتـوان در مناسـبت هـای مختلف در بیشتر محله های بوشهر شنید. این مقاله با بیان ویژگـیهـا و کـاربرد دمام در مناسبت های گوناگون میتوانـد در برنامـه هـای مختلـف موسـیقایی و ترکیبی مورد استفاده قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
اين ساز معمولا با سـازهايي چـون بـوق و سـنج نواخته ميشود و اغلب در مناسبت هاي مختلف مورد اسـتفاده قـرار مـيگيـرد.
دمام ، ساز پوستي دو رويه است کـه صـداي آن را مـيتـوان در مناسـبت هـاي مختلف در بيشتر محله هاي بوشهر شنيد.
موسيقي بوشهر نيز واجد همه اين وجوه است و يکي از سازهاي مهـم و مشخص آن ، دمام (mdama) نام دارد.
در مورد منشا دمام هم آمده است کـه احتمـالا مسـافران و پيلـه وران بوشهري، آن را با کشتيهاي تجاري از «زنگبار» به بوشهر آورده و در مراسم و آيين هاي مختلف به کار گرفته اند.
نوازنده هاي ايـن ساز در تبادل ضربات بين چوب و دست ، سه شيوه به کار ميگيرنـد و در هـر سه شيوه ، فيگورهاي مشخصي را به اجرا ميگذارنـد کـه ميـان دمـام اشـکون ، غمبر، کار خود را با قطعه اي مشخص همچون ساير دمام ها شـروع و تـا پايـان قطعه گروه را همراهي ميکند.
پس از سه تک زدن ، «اشکون زن » (مانند نواي کلم کلم کلم ) به دمام هاي ديگر اشاره ميکند و کمـي کـه اوج گرفـت ، هشـت سنج شروع به نواختن ميکنند.
(ياحسيني، محله شيخ سعدون ، ١٣٩٢) اين ساز در اغلب مناطق بوشهر رواج دارد و کاربرد آن معمـولا در مراسـم سوگواري است .
در مساجد بوشهر، دمام هاي زيادي نگهداري ميشود، اما معمولا هر مجلس دمام زني، هفت دمام دارد که يکي از آنها «اشکون » است و ضـرباهنگ نـواختن آن از شش تاي ديگر متفاوت است و فاصله هاي سکوت در آن زياد است و بـا تک زدن اين خلأ را پر ميکنند.