چکیده:
تحلیل محتوای کتاب های درسی علوم اجتماعی در مقاطع تحصیلی ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان که نتایج آن در این مقاله ارائه شده با این هدف انجام شده که به این پرسش پاسخ دهد که «در متون آموزشی علوم اجتماعی تا چه میزان به مفاهیم و پیامهای مربوط به آب پرداخته شده است؟» برای پاسخگویی به این پرسش و انجام پژوهش پس از مطالعات نظری مقدماتی الگوی مورد نظر برای تحلیل محتوا استخراج و پس از تعیین روایی و پایایی الگو کار تحلیل آغاز شد. در این تحقیق، از روش تحلیل محتوا بهشکلتجزیهوتحلیلکمیاستفاده شده است. جامعه آماری تحقیق، کتابهای علوم اجتماعی اول ابتدایی تا پایان دبیرستان بوده است. بر این اساس نمونه آماری با جامعه آماری برابر می باشد به بیان دیگر مطالب برای احصای دقت بیشتر در نتایج، تمام شماری شده است. یافتههای حاصل از تحلیل محتوای متون کتابهای علوم اجتماعی، نشان میدهد میزان مطالب مربوط به آب بسیار کم بوده و از سوی دیگر تنها 2 مطلب در خصوص صرفه جویی و یک مطلب در زمینه استفاده بهینه در مصرف آب در کتابهای علوم اجتماعی منعکس شده است. بر این اساس به نظر می رسد برخی فصول کتب علوم اجتماعی در مقاطع تحصیلی مختلف به علت عدم توجه کافی به آموزش شیوههای مصرف بهینه آب نیاز به بازنگری مجدد دارد.
خلاصه ماشینی:
یافتههای حاصل از تحلیل محتوای متون کتابهای علوم اجتماعی، نشان میدهد میزان مطالب مربوط به آب بسیار کم بوده و از سوی دیگر تنها دو مطلب در خصوص صرفهجویی و یک مطلب در زمینه استفاده بهینه در مصرف آب در کتابهای علوم اجتماعی منعکس شده است.
جدول 1- حجم آب تجدید پذیر کشور بر اساس آخرین مطالعات انجام شده توسط وزارت نیرو (رجوع شود به تصویر صفحه) با توجه به شواهد پیشگفته که حاکی از ثابت بودن منابع آب و گاهی اوقات کاهش آن و از سویی رشد جمعیت، افزایش شهرنشینی است، این فرایند رشد شهرنشینی در جامعه ایران همان طور که دکتر فرهادی در مقاله فروهشتگی ده و کژبالشی شهر ایرانی (1390) اشاره دارد شهرنشینی در ایران برخلاف غرب بهتدریج، هماهنگ و بدون قطع نخاع فرهنگی و تاریخی اتفاق نیفتاده است.
جدول 6- رابطه بین موضوعات آب و صرفهجویی و استفاده بهینه با مقولههای گفتمان، حجم مطلب آموزشی، نحوه ارائه و مصرفکنندگان آب (رجوع شود به تصویر صفحه) 6-7- منابع آب همان طور که مشاهده میشود، منبع آب مربوط به باران و برف با 5/34 درصد بیشترین مورد را به خود اختصاص داده و پسازآن به ترتیب رودخانهها با 1/24 درصد و دریاها با 7/20 درصد قرار داشتهاند.
جدول 10- توزیع فراوانی نحوه ارائه مطلب (رجوع شود به تصویر صفحه) 10-7- مصرفکنندگان آب بر اساس نتایج این تحقیق، 4/41 درصد مطالب مربوط به آب بدون ذکر مصرفکننده آب، 5/34 درصد مصرف کشاورزی و 7/20 درصد مصرف خانگی و تنها 4/3 درصد مصرف صنعتی ذکر شده است.