چکیده:
شبکه ارتباطی موجود شهر بابل بهلحاظ کارکرد گردشگری، جمعیت زیاد، کاربری بالای مسکونی و تجاری و ... قادر به تحمل حجم بالای وسایل نقلیه نمیباشد. هدف مطالعه حاضر ارزیابی شبکه حمل و نقل موجود این شهر و مقایسه آن با کارآمدی شبکه حمل و نقل پیشنهادی طرح تفصیلی شهر بابل تهیه شده توسط اداره کل راه و شهرسازی استان مازندران میباشد. در تحقیق حاضر با بهدست آوردن پارامترهای همبندی و دسترسی به صورت کمی، کارآمدی شبکه در وضعیت موجود و پیشبینی شده اندازهگیری شد. شاخصهای آلفا و گاما که بیانگر میزان همبندی بین خطوط ارتباطی است، بهترتیب 21 و 18 درصد برای 92 گره و 58 یال ارتباطی وضعیت موجود، و 19 و 21 درصد برای 488 گره و 283 یال ارتباطی وضعیت پیشنهادی طرح تفصیلی بهدست آمد. درنهایت، مهمترین راههای ارتباطی شهر بابل بر پایه تعداد مراحل رسیدن به دورترین نقطه در شبکه، تعداد اتصالات مستقیم و مجموع اتصالات مستقیم و غیرمستقیم در شبکه اولویتبندی شد. نتایج بهدست آمده از شاخصهای آلفا و گاما و نیز مطالعات میدانی نشان داد که بهدلیل مقادیر کم این شاخصها کارآمدی شبکه حمل و نقل شهری موجود شهر بابل نه تنها از میزان بسیار پایینی برخوردار است (زیر 50 درصد)، بلکه باتوجه به پیشنهادات طرح تفصیلی مصوب درخصوص اضافه نمودن شبکه معابر جدید، میزان کارآمدی پایینتر نیز خواهد شد.
Babol city has tourism function which during the peak seasons of the year the transportation network cannot cope with the high volume of vehicles. The present study aims to investigate the efficiency of the Babol city traffic network through the linear element analysis. In this paper by using network analysis in GIS and also by calculating connectivity and accessibility, the efficiency of the Babol city was investigated. Alfa and gamma indicators show the level of connectivity and accessibility of the urban networks. The figures of 21% and 18% were obtained for 92 join points and 50 main network lines for exist condition and 19% and 21% were obtained for 488 join points and 283 main network lines for suggesting plan. Finally the most important roads of the city were studied by the number of direct and indirect joins to approach to most remote point of the network. The results revealed that the urban network of the Babol has severe problems to connect and create accessibility and therefore there is a high level of time and capital waste.
خلاصه ماشینی:
نتایج به دست آمده از شاخص های آلفا و گاما و نیز مطالعات میدانی نشان داد که به دلیل مقادیر کم این شاخص ها کارآمدی شبکه حمل ونقل شهری موجود شهر بابل نه تنها از میزان بسیار پایینی برخوردار است (زیر ٥٠ درصد)، بلکه با توجه به پیشنهادها طرح تفصیلی مصوب در خصوص اضافه نمودن شبکه معابر جدید، میزان کارآمدی پایین تر نیز خواهد شد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل ٢: وضعیت شبکه حمل ونقل پیشنهادی طرح تفصیلی شهر بابل ؛ خطوط نقطه چین ، ارتباطات پیشنهادی میباشند (سامانه مختصاتی N٣٩ ZONE-UTM-WGS٨٤) مواد و روش ها ابتدا طول خط مستقیم و سپس طول واقعی هریک از راه های ارتباطی به دست آمد (جداول ١ و ٢).
تعداد دورها C در یک شبکه برابر است با: رابطه (٤) Ceemin حداکثر تعداد دورها برابر است با (ما و پون چنگ ، ٢٠٠٠): رابطه (٥) Cmax emax emin بنابراین با ارائه ثابت آلفا که به صورت نسبت تعداد یال های حداقل به حداکثر یال های موجود تعریف شده است ، میزان همبندی در یک شبکه ارتباطی به درصد نمایش داده شد (جدول ٣)، (لی و اه ، ٢٠٠٣): رابطه (٦) min *100 e emax شبکه حمل ونقلی که به خوبی توسعه پیدا کرده باشد دارای مقادیر بالایی از هر دو شاخص آلفا و گاما بوده (بالای ٥٠ درصد) و نشان دهنده این است که با سطوح بالای پیچیدگی و همبندی مطابقت دارد (لی، ٢٠٠٢: ٢٦٩).