چکیده:
تاویل پذیربودن یانبودن متون مقدس و کتب آسمانی از جمله مسائل مطرح میان اندیشمندان مسلمان وغیرمسلمان بوده است. به گونهای که در دستگاه سنتی تفسیرکتاب مقدس، از تعابیری چون «بطن»،«معنای ناپیدا»،«معنای آشکار»، و «عالمان به تاویل» در مبحث تاویل استفاده شده است. ودر این باب اینکه چه کسانی صلاحیت تاویل متشابهات رادارند؟ ازجمله مسائل موردمناقشه بین پژوهشگران، بوده است. وجودچنین تعارضی مارابرآن داشت که پژوهشی انجام داده ونظرات فخررازی وملاصدراراموردمقایسه قراردهیم. برخی ازاندیشمندان تاویل متشابهات راصرفا"مخصوص خداونددانستهاند. وبرخی دیگرآنرامنحصربرای خداوندنمی دانند. ملاصدرا ((تاویل)) راازمحدودبودن به حوزه زبان بیرون آورده ومعتقداست که هرپدیدهای تاویل وتفسیری دارد. نظرملاصدرادرباب آیات متشابه براصول ومبانی عقلانی-شهودی ابتناء داردوازسنخ ((وجودشناختی)) است. ملاصدرامیان فهم آیات متشابه وفهم جهان هستی هماهنگی خاصی راقائل بوده ومصداق کامل راسخان درعلم راعلاوه برمعصومین، عالمان غیرمعصوم نیزمی دانددرمقابل فخررازی معتقداست تنهاخدای متعال به تاویل متشابهات آگاه است. ازدیدگاه ایشان عدم علم به تاویل متشبهات به معنای انکاروجودخداوندنیست بلکه آنهابانگ برمی آورندکه "آمنابه کل من عندربنا" یعنی ماعلاوه برآیات محکم، به آیات متشابه هم ایمان داریم اگرچه علم به آیات متشابه نداشته باشیم.
Interpretability or the existence of sacred texts and scriptures has been one of the issues raised by Muslim and non-Muslim thinkers. "Interpretation" has been used in the topic of interpretationOne of the most important issues in the Qur'anic sciences is the problem of understanding the analogies and the scholars of interpretation in terms of who is qualified to interpret the analogies, including disputes between scholars, especially Shiite and Sunni commentators. Compare the data and opinions of Fakhr Razi and Mulla SadraAccording to the above verse, some scholars consider the science of interpretation to be analogous to God alone, and others do not consider it exclusive to God. Mulla Sadra excludes interpretation from being confined to the domain of language, believing that every phenomenon has interpretation and interpretation. Believes in a certain way and considers the perfect example of Rasikhan in science in addition to the infallible non-infallible scholars.Fakhr Razi, on the other hand, believes that the only Almighty God is aware of the interpretation of the parallels. From their point of view, lack of knowledge of the interpretation of the parallels does not mean denying the existence of God; We also have faithAlthough science is not similar to verses.
خلاصه ماشینی:
و برخـی دیگـر عالمـان بـه تاویـل متشابهات را منحصر برای خداوند نمی دانند که این پـژوهش مـی توانـدبا بررسـی نظـرات ملاصدرا به عنوان نماینده حکمت متعالیه (که مصداق کامـل راسـخان در علـم را عـلاوه بـر معصومین (علیهاالسلام ) عالمان و بزرگان غیر معصومی نیز می داند که با اسـتفاده از نیـروی عقل وباحفظ پاکی درون به حقایقی از جهان هستی دست یافته انـد) وفخـررازی بـه عنـوان نماینده اشاعره ( که معتقداست تنها خدای متعال به تاویـل صـحیح متشـابهات آگـاه بـوده و کسی غیر از او بدان ها آگاه نیست .
٢. پیشینۀ تحقیق در پیشینه این بحث آنچه قابل ذکر است اینست که در خصوص عالمان به تاویل متشـابهات ، راسخون فی العلم و همچنین آیه هفتم سوره آل عمران مقـالات و نوشـته هـای زیـادی بـه نگارش درآمده است که می توان به ١-بررسی مصادیق راسـخان در علـم در نگـاه مفسـران نوشته : حسین افسردیر، ؛، مرضیه فضلی نژاد ٢- آگاهی معصومان علـیهم السـلام از تاویـل قرآننوشته حسین مظفری-٣- بررسی سندی احادیث «راسـخون فـی العلـم »نوشـته : مهـدی اکبرنژاد، روح الله محمدی ٤- بررسی دیدگاه علامه طباطبایی درتفسیر آیـه هفـتم آل عمـران نویسنده : مرتضی ایروانی، محمد علی رضایی کرمانی، مهدی جلالـی ٥- تأویـل و راسـخان در علم نویسنده : علی اصغرناصحیان اشاره کرد.
ب -عاطفه بودن "واو" : برخی دیگر از مفسران بر این عقیده هستند کـه واو در ابتـدای ایـن عبـارت واو عطـف است و بنابراین معنای آیه چنین است : تاویل آن را کسی بجـز خداونـد و راسـخان در علـم نمی داند می گویند به آن ایمان آوردیم همه آیات از جانب خداوند نازل شده است بنـابراین راسخان در علم نیز به تاویل متشابهات آگاه هستند.