چکیده:
امیر سیف الدوله حمدانی (حک: ۳۵۵-۳۳۳ق)، موسس حکومت حمدانیان در حلب، که دربار وی محل تجمع شعرا و ادبا بود، در زمره افراد موثر در شکوفایی فرهنگ و تمدن اسلامی در قرن چهارم می باشد. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و مطالعه منابع تاریخی و ادبی با هدف واکاوی چگونگی و پیامدهای تعامل و ارتباط شعرا با سیف الدوله در جستجوی پاسخ به این سوال است که چه عواملی در تجمع شعرا در شهر حلب و دربار امیر حمدانی موثر بوده است و این حضور و تعامل چه پیامدهایی در زمینه علمی و ارتقاء فکری و فرهنگی داشته است؟ در دوره ضعف و فترت خلافت عباسی سیر شکوفایی فرهنگ و تمدن اسلامی با پویایی حکومت های مستقل و نیمه مستقل از جمله حمدانیان ادامه یافت که در این بین امیر سیف الدوله حمدانی با ایجاد فضای امن، آزادی بیان، حمایت مادی و معنوی و کرم و بخشش بی نظیر زمینه حضور شعرای زیادی را در دربار خود فراهم کرد که این حضور علاوه بر مدح امیر توسط شعرا، پیامدهای مختلف فکری و فرهنگی داشته است که می توان به خلق آثار علمی و ادبی، تقویت روحیه حماسی و مقاومت در مقابل تهاجم روم، ترویج باورهای شیعی و بیان حقانیت اهل بیت و نقد دستگاه خلافت اموی و عباسی اشاره کرد.
خلاصه ماشینی:
ک : ابن خلدون ، ١٣٧٥: ٢٧٤؛ ویل دورانت ،١٣٧٠: ج ١، ٣-٦ ؛ تویین بی ، ١٣٧٦: ١٧٧؛ جعفری ، ١٣٩٦: ٢٨٠) این پرسش مطرح می شود که ارتباط و تعامل شعرا با سیف الدوله حمدانی چه تأثیری بر مؤلفه های اعتلای فرهنگ و تمـدن ماننـد: توسـعه علـم ، امنیـت مرزهـا و ایجـاد آرامش ، آزاداندیشی و گسترش مباحث اخلاقی در جامعه داشته است ؟ ١-٢.
اما پژوهشی درباره ارتباط شعرا و حمدانیان و نقش آنان در اوضاع فکری و فرهنگی انجام نشده است و تنها چند مقاله با رویکردی گزینشـی و مـوردی بـه ایـن موضـوع پرداخته اند؛ مانند آنچه مختاری در مقاله «بررسی حماسه سرایی در ادبیات کهن عربی » (١٣٩٣) به بررسی شعرای حماسه سرای عرب پرداخته که در بخشی از آن به ابوفراس به عنـوان شـاعر حماسه سرای دوران عباسی اشاره نموده است که تهی بودن ادبیات عرب از شاهکارهای حماسـی بلند از نتایج این تحقیق می باشد؛ زینی وند و بختیاری نیز در مقاله ای با عنوان «درآمدی تحلیلی بر خدمات دولت حمدانیان به ادبیات شیعه » (١٣٩٢) به نقش خانـدان بنـی حمـدان بـویژه امیـر سیف الدوله حمدانی در شکوفایی ادبیات شیعه پرداخته است و حمایت های مادی و معنـوی ایـن امیر حمدانی از شعرا را با وجود چالش های سیاسی فراوان سبب شکوفایی شعر شیعی و آفـرینش مضمون های نوین شعری می داند.