چکیده:
شهر تبریز در جلگة وسیع و نسبتا همواری در کنارة شرقی دریاچة ارومیه واقع شده است و بهوسیله واحدهای توپوگرافی، لیتولوژی و ژئومورفولوژیک مختلفی محدود شده است. در دهههای اخیر، توسعة فیزیکی و کالبدی شهر، تعریض و ترمیم شبکههای حمل ونقل قدیمی و ساخت شبکههای ارتباطی جدید (بزرگراهها) را ضروری ساخته است. متأسفانه، اجرای شتابزدة برنامههای توسعه افزون بر تخریب قابل توجه محیط طبیعی، سبب تشدید سیستمهای مورفوژنز و وقوع پدیدههای ژئومورفیک مانند حرکات تودهای شده است. این مقاله با استفاده از تصاویر ماهوارهای (لندست ETM) و سیستم اطلاعات جغرافیایی، بر نقش فعالیتهای انسانی در افزایش فراوانی وقوع انواع حرکات مواد دامنهای (از طریق اجرای برنامههای عمرانی و توسعه) تأکید میکند. نتیجه مطالعه نشان میدهد که عامل تحریک کنندة اغلب زمین لغزشهای شهر تبریز عوامل انسانی(تغییر کاربری زمین، تغییر هندسه شیب، حفر پایه شیب برای احداث جادهها و غیره) میباشد. کلید واژهها: احداث شبکه ارتباطی، مخاطرات ژئومورفیک، حرکات تودهای، بزرگراههای شهر تبریز
خلاصه ماشینی:
"صص 109-120ارتباط وقوع حرکات تودهای مواد با احداث شبکههای ارتباطی بزرگراههای شهر تبریز
(2)واژه حرکات تودهای (Mass movements) به حرکت رو به پایین و به سمت خارج تشکیل دهندهء دامنه از قبیل سنگ،خاک یا مخطوطی از این مواد اطلاق میشود و شامل
این مطالعه با طرح این سؤال که:آیا بین وقوع حرکات تودهای مواد دامنهای و احداث شبکه راههای زمینی(بزرگراهها و
نحوهء وقوع انواع حرکات دامنهای در امتداد بزرگراهها و جادههای شهر تبریز دارد.
آثار حرکات تودهای روی شبکههای ارتباطی در نظامهای علمی متعددی ارزیابی شده است.
غفوری(1377)در بررسی علل وقوع پدیده لغزش در مسیر جاده مرزی کلات-درگز در خراسان،به این نتیجه دست
گوناگون ارائه میدهند ولی بندرت ارتباط بین این پدیدهها با توسعه شهرها و احداث بزرگراههای اطراف شهرها،شبکههای ارتباطی درون شهری مورد توجه قرار گرفته است.
عبور بزرگراه شمالی شهر تبریز(پاسداران)از پای این ناهمواری و در برخی اوقات(شکل 3)،برخورد مسیر راه با
ویژگیهای آبوهوایی و شیب توپوگرافی عواملی هستند که دامنهها را به طور بالقوه مستعد وقوع انواع حرکات تودهای مواد
ج-لغزشهای موجود قدیمی:این لغزشها در شیبهای طبیعی بوده که در گذشته دچار لغزش شده و امروزه به طور نسبی حالت پایدار به خود گرفتهاند و از خطرناکترین لغزشها میباشند.
احداث خطوط ارتباطی در نواحی مستعد وقوع حرکات تودهای از عواملی میباشد که با فعال کردن عوامل موفوژنیک،تعادل
نتایج مطالعات انجام شده در زمینه بررسی علل وقوع حرکات تودهای،در امتداد بزرگراههای شهر تبریز نشان میدهد که
سازهای بیرویه حاشیه شمال شهر تبریز به طرف دامنه کوه عون بن علی و ایجاد مناطق مسکونی جدید مانند شهرک ارم،سبب"