چکیده:
با ورود افرادی با عقاید اسماعیلی به سرزمین شبه قاره هند، خصوصا ورود محمدبناسماعیل و فرزندان او، جنبش اسماعیلی در سند و ملتان، شکوه خاصی به خود گرفت. و با آمدن دعات به طور مرتب، زمینه برای تشکیل دولت اسماعیلی فراهم شد.
در قرن چهارم یک دولت اسماعیلی در ملتان و به دنبال آن در منطقه گلگت که در شمال پاکستان کنونی است، در قرن هشتم هجری قمری، یک دولت اسماعیلی به وجود آمد و در نهایت در اواخر قرن دهم قمری از بین رفت.
این مقاله ظهور و افول دولتهای اسماعیلی ملتان، منصوره و سومره را بررسی میکند.
Upon the arrival of some people with Ismaili beliefs to India، particularly the arrival of Mohammad Ebn-e Ismael and his children، Ismaili movement began to shine gloriously in Send and Meltan، and upon regular arrival of propagandists، the context for the formation of Ismaili government was prepared.
An Ismaili government was formed in the forth century in Meltan and subsequently another one was formed in Gelgit in the 8th century AH ، presently located in northern Pakistan، which was vanished in late 10th century AH. This article delves into appearance and collapse of Ismaili governments of Meltan، Mansoureh، and Soumereh.
خلاصه ماشینی:
"اولین داعی اسماعیلیان در شبه قاره هند ابنحوشب یکی از دعات اسماعیلی است که اولین دولت اسماعیلی را در یمن تأسیس نمود و بعد از استقرار خود در یمن، و پس از تربیت دعات، به ارسال آنان به اقصینقاط عالم پرداخت(مثل بحرین، یمامه، مغرب، مصر، سند و...
305 پس معلوم میشود در همین سالهایی که ابنحوقل به ملتان رفته بود و یا قبل از این تاریخ هم، حکومت ملتان در دست اسماعیلیان بوده است؛ یعنی دولت بنوسامه قبل از این سالها (358 یا 267ق) به دست اسماعیلیه و یا قرامطه از بین رفته است.
جلمبنشیبان اولین حاکم اسماعیلی ملتان قاضی اطهر عباس و شیخ محمد اقبال مینویسند: خلیفه فاطمی(معز)، یک داعی را از جانب خود به هندوستان فرستاد تا کسانی را که مجوسی 313 بودند، به فرقه آنان که اسماعیلیه باشد، دعوت کند و این داعی افرادی زیادی را به مذهب اسماعیلی درآورد.
323 وقتی که سلطان محمود غزنوی، اسماعیلیان ملتان را کشت و حاکم آن (ابوالفتوح داود بن نصر) را دستگیر نمود، این مسجد را که جلم بنا نموده بود، خرابکرد و یا متروک ساخت، یعنی همان کاری را کرد که جلم با مسجد محمدبنقاسم کرده بود.
ظاهرا نصر در زمان پدرش درگذشت و لذا حکومت را بعد از شیخ حمید نوه او که داود نام داشت، به دست گرفت و این تقریبا در سال 395ق /1004م بود.
364 در کتاب تاریخ ادبیات مسلمانان پاکستان و هند آمده است: اولین مبلغ اسماعیلیه در زمان حکومت «چلیس خان» و تراخان، یورش آورد؛ نام او تاج مغل و حاکم ترکستان یا بدخشان بود."